معاونت فرهنگی و دانشجویی

چگونگی شهادت حضرت فاطمه (سلام‌الله علیها) و ماجرای آتش زدن خانه حضرت علی (علیه‌السلام) از سؤالات بسیار مهمی است که در اذهان بسیاری از افراد نقش بسته است؛ آیا چنان که شیعیان می‏‌گویند به ساحت حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله علیها) نیز جسارت کردند؟ و بر آن حضرت صدماتی وارد شد که منجر به شهادت او و فرزندش گردید یا خیر؟

حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله علیها) در روز ۲۰ جمادی‌الثانی سال پنجم پس از بعثت در مکه مکرمه به دنیا آمد و ۱۳ جمادی‌الاولی (به روایتی) یا سوم جمادی‌الثانی سال یازدهم هجری، و در سن ۱۸ سالگی در مدینۀ منوره به شهادت رسید.

حضرت فاطمه زهرا (س) دختر گرامی حضرت خاتم الانبیاء محمدبن ‌عبدالله و حضرت خدیجه کبری (سلام‌الله علیها) دختر خویلد، همسر مکرمه حضرت امام علی (علیه‌السلام) و مادر ارجمند حضرت امام حسن (علیه‌السلام) و امام حسین (علیه‌السلام) و حضرت زینب کبری (سلام‌الله علیها) است.

پدر بزرگوارش خاتم پیامبران الهی و برترین مخلوق خداوند، و مادرش خدیجه، از زنان بزرگ، شریف و ثروتمند قریش و نخستین بانویی بود که به اسلام گروید و تمامی ثروت و دارایی خود را برای خدمت به اسلام و مسلمانان صرف کرد. خدیجه در دوران جاهلیت و دوران پیش از ظهور اسلام نیز به پاکدامنی مشهور بود، تا جایی که از او به طاهره (پاکیزه) یاد می‌شد.

حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله علیها) در روز ۲۰ جمادی‌الثانی سال پنجم پس از بعثت در مکۀ مکرمه چشم به جهان گشود.

در مورد تاریخ ولادت آن حضرت (سلام‌الله علیها) اختلاف وجود دارد. تاریخ ولادت ایشان در بیشتر منابع اهل سنت، ۵ سال پیش از بعثت و در زمانی که قریش مشغول مرمت خانۀ کعبه بودند؛ در برخی سال دوم بعثت و در بیشتر منابع شیعی، ۵ سال پس از بعثت پیامبر اسلام (صلی‌الله علیه و آله) ذکر شده است.

مطابق با برخی روایات رسول خدا (صلی‌الله علیه و آله) قبل از انعقاد نور پاک حضرت زهرا (سلام‌الله علیها)، از سوی خدا مأمور شد که چهل شبانه‌روز از حضرت خدیجه (سلام‌الله علیها) فاصله بگیرد و خانه را ترک نموده در مکانی معتکف گردد. آن حضرت این ایام را به روزه و عبادت سپری نمود و در پایان این اعتکاف چهل‌روزه، جبرئیل بر رسول خدا فرود آمد و در حالی که طعامی با خود به همراه آورده بود، به پیامبر گفت: به فرمان خداوند با این طعامی که به دستور خدا از بهشت برای تو آورده‌ام، افطار کن. پس رسول خدا با آن غذا افطار نمود و پس از افطار به سوی خانۀ خدیجه روان شد و همان شب نور پاک فاطمه منعقد گردید.

ازدواج حضرت زهرا (سلام‌الله علیها)

وقتی آن حضرت به سن ازدواج رسید، افراد زیادی از صحابه پیامبر (صلی‌الله علیه و آله) و بزرگان و سرشناسان مسلمان از ایشان خواستگاری کردند. از جمله این افراد ابوبکر و عمر بودند، لیکن پیامبر (صلی‌الله علیه و آله) در جواب آنان فرمود: در مورد فاطمه منتظر فرمان الهی هستم. پس از آن، خویشاوندان علی (علیه‌السلام) و بنابر نقل دیگری، ابوبکر و عمر از علی (علیه‌السلام) خواستند تا حضرت فاطمه (سلام‌الله علیها) را از پیامبر خواستگاری کند؛ لذا علی (علیه‌السلام) شخصاً به حضور پیامبر (صلی‌الله علیه و آله) شرفیاب شد؛ ولی شرم و حیا مانع از سخن‌گفتن ایشان گردید. پیامبر (صلی‌الله علیه و آله) پرسید: اباالحسن چه می‌خواهی؟ و علی (علیه‌السلام) همچنان ساکت بود تا پیغمبر (صلی‌الله علیه و آله) سه بار سؤال خود را تکرار نمود. سپس فرمود: گویا فاطمه (سلام‌الله علیها) را می‌خواهی؟ علی (علیه‌السلام) جواب داد: آری؛ و بنابر نقل دیگری علی (علیه‌السلام) به پیامبر (صلی‌الله علیه و آله) عرض کرد، پدر و مادرم فدای تو باد. تو می‌دانی که مرا در کودکی از پدرم «ابوطالب» و مادرم «فاطمه بنت اسد» گرفتی و در سایۀ تربیت خود پرورش دادی و در این پرورش از پدر و مادر بر من مهربان‌تر بودی و از سرگردانی و شک که پدران من دچار آن بودند، رها نمودی. تو در دنیا و آخرت تنها اندوختۀ من هستی. اکنون که خداوند مرا به وسیلۀ تو نیرومند ساخته است، می‌خواهم به زندگی خود سامان بدهم و ازدواج کنم. من برای خواستگاری فاطمه آمده‌ام. آیا قبول می‌کنی؟

با شنیدن این خبر چهره مبارک پیامبر (صلی‌الله علیه و آله) از شادمانی برافروخت و به روی علی (علیه‌السلام) خندید و فرمود: آیا چیزی داری که مهریۀ فاطمه قرار دهی؟ عرض کرد: حال من بر شما پوشیده نیست. جز شمشیر و شتر آبکش و زره چیزی ندارم. پیامبر (صلی‌الله علیه و آله) فرمودند: شمشیر را برای جهاد و شتر را برای آب دادن به نخل‌های خرما و بارکشی در سفر می‌خواهی، همان زره را مهر قرار بده.

شهادت حضرت فاطمه (سلام‌الله علیها)

برخی از دانشمندان اهل سنت برای حفظ موقعیت خلفا از بازگو کردن این قطعه از تاریخ خودداری نموده‌‏اند؛ از جمله ابن ابی‌الحدید در شرح خود می‏‌گوید: «جساراتی را که مربوط به فاطمه زهرا (سلام‌الله علیها) نقل شده، در میان مسلمانان، تنها شیعه آن را نقل کرده است.»

رویدادهای تلخ، شرایط سخت بیماری و دوری از پدر بیش از پیش شرایط جسمی و وضعیت روحی حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) را دشوارتر می‌کرد، اما ایشان با این‌ که روز به روز پیکرش آب می‌ شد، هیچ شکوه‌ای از بیماری نداشت.

حضرت فاطمه (سلام‌الله علیها) سرانجام پس از رحلت پدر بزرگوار (صلی‌الله علیه و آله)، از حق خلافت همسرش که به تعیین الهی بود به شدت دفاع نمود و در جریان هجوم عمر بن خطاب (به هواداری از خلافت ابوبکر)، به خانه‌اش به گونه‌ای میان در و دیوار آسیب دیدند که علاوه بر صدمه‌های سخت، جنین ایشان نیز سقط شد و تازیانه‌های بی‌شماری بر جان و روح او نشست.

همه این رویدادهای تلخ و دردناک حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) را به بستر بیماری کشاند و به شهادت ایشان منجر شد، در مورد تاریخ شهادت جانگداز حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله علیها) چند روایت وجود دارد که ‌یکی بنا بر روایتی ۷۵ روز پس از رحلت پدر گرامی‌شان، حضرت رسول اکرم (صلی‌الله علیه و آله) در ۱۳ جمادی‌الاولی است و به روایت مشهورتری در سن ۱۸ سالگی و ۹۵ روز پس از رحلت پیامبر اسلام (صلی‌الله علیه و آله) مطابق با روز سه‌شنبه سوم جمادی‌الثانی است.

بنابر وصیت خویش شبانه و به صورت پنهانی دفن گردید، به طوری که محل قبر شریفش نیز نامعلوم است.